Zakaz testamentów wspólnych

Testament wspólny to taki testament, którego treść obejmuje rozrządzenia więcej niż jednego spadkodawcy.
Testament taki materializuje się w praktyce w formie dokumentu – pisma zawierającego rozrządzenie więcej niż jednej osoby np. małżonków i wspólnym podpisaniu jednego dokumentu przez więcej niż jedną osobę.

Stosownie do art. 942 kodeksu cywilnego, testament może zawierać rozrządzenia tylko jednego spadkodawcy. Oznacza to, że na gruncie prawa polskiego sporządzenie testamentu wspólnego jest niedopuszczalne. Testament sporządzony z naruszeniem art. 942 kodeksu cywilnego, a więc zawierający rozrządzenia więcej niż jednego spadkodawcy, jest zatem w każdym przypadku nieważny.

Kodeks cywilny

Art. 942.

Testament może zawierać rozrządzenia tylko jednego spadkodawcy.

Art. 958.

Testament sporządzony z naruszeniem przepisów rozdziału niniejszego jest nieważny, chyba że przepisy te stanowią inaczej.

Na tym tle istnieją spory w doktrynie prawa, które opierają się na różnym rozumieniu słowa testament – jako materialnej czynności prawnej i na określenie dokumentu obejmującego tę czynność prawną.
A zatem zakaz sporządzania testamentów wspólnych dotyczyłby jedynie testamentów materializujących się w formie pisemnej tj. testamentów własnoręcznego, notarialnego, allograficznego, sporządzonego podczas podróży na polskim statku morskim lub powietrznym oraz niektórych testamentów wojskowych, nie dotyczyłby natomiast testamentu ustnego, albowiem trudno tutaj mówić o wspólnym wyrażeniu woli.

Od testamentu wspólnego należy odróżnić tzw. testament wzajemny, czyli w praktyce dwa testamenty rożnych osób ( a więc dwa różne dokumenty ), w których powołują one siebie wzajemnie do dziedziczenia na wypadek śmierci. Takie rozwiązanie jest jak najbardziej dopuszczalne i zgodne z prawem.