Powołanie zarządu sukcesyjnego przez przedsiębiorcę za życia
Ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw wprowadziła możliwość prawnego zadecydowania przez samego przedsiębiorcę jak będzie przebiegała sukcesja przedsiębiorstwa po jego śmierci i zabezpieczenie tym samym płynności działania firmy, która wchodzi w skład spadku.
Instytucją, która ma realizować ten postulat jest instytucja zarządu sukcesyjnego. Ustawa przewiduje możliwość ustanowienia zarządcy sukcesyjnego, a więc osoby fizycznej, która będzie prowadziła wszystkie sprawy przedsiębiorstwa – zarządzać nim, przez określony czas potrzebny do uregulowania spraw spadkowych, zasadniczo nie dłużej niż przez 2 lata od dnia śmierci przedsiębiorcy.
Ustawa przewiduje dwie ścieżki prawne powołania zarządcy sukcesyjnego. Pierwsza sytuacja, stanowiąca istotę wprowadzonych przepisów, to możliwość ustanowienia zarządcy przez samego przedsiębiorcę, za swojego życia. Druga sytuacja to możliwość ustanowienia zarządcy sukcesyjnego już po śmierci spadkodawcy, przez osoby uprawnione do przedsiębiorstwa.
Podstawowe znaczenie ma pierwsza sytuacja, albowiem pozwala na realizację woli samego przedsiębiorcy, który najlepiej zna sytuację swojej firmy.
Aby dokonać ustanowienia zarządu sukcesyjnego, który „uruchomi się” dopiero po śmierci przedsiębiorcy konieczny jest przede wszystkim przemyślany wybór osoby zarządcy sukcesyjnego. Instytucja wprowadzona ustawą daje świetne narzędzie do przygotowania swojego następcy w przedsiębiorstwie i stopniowe wdrażanie nowego pokolenia jeszcze za życia.
Od chwili ustanowienia zarządu sukcesyjnego zarządca sukcesyjny wykonuje prawa i obowiązki zmarłego przedsiębiorcy wynikające z wykonywanej przez niego działalności gospodarczej oraz prawa i obowiązki wynikające z prowadzenia przedsiębiorstwa w spadku.
Wymogi dla zarządcy sukcesyjnego
Zarządcą sukcesyjnym może zostać jedynie osoba fizyczna, która ma pełną zdolność do czynności prawnych. Przedsiębiorca może więc swobodnie wybrać osobę zarządcy sukcesyjnego zarówno z kręgu spadkobierców jak i osobę spoza tego grona.
Ustawa stawia zarządcy sukcesyjnemu warunek braku orzeczonego zakazu prowadzenia działalności gospodarczej lub środka karnego albo środka zabezpieczającego w postaci zakazu prowadzenia działalności gospodarczej wykonywanej przez przedsiębiorcę, lub działalności gospodarczej w zakresie zarządu majątkiem.
Ustawa wymaga wyrażenia zgody na pełnienie funkcji zarządcy tymczasowego.
Przedsiębiorca może ustanowić zarządcę „rezerwowego”, na wypadek gdyby pierwotnie ustanowiony zarządca sukcesyjny nie chciał lub nie mógł pełnić swej funkcji.
Ustawa przewiduje także możliwość powołania zarządcy sukcesyjnego poprzez zastrzeżenie, że wskazany prokurent stanie się zarządcą sukcesyjnym z chwilą śmierci przedsiębiorcy. Zastrzeżenie to wymaga formy pisemnej (albo elektronicznej). Koniecznym jest wymóg uzyskania zgody prokurenta, który ma pełnić funkcję zarządcy sukcesyjnego w formie pisemnej albo elektronicznej oraz zgłoszenie do CEIDG zastrzeżenia, że prokurent stanie się zarządcą sukcesyjnym.
Jak ustanowić zarządcę sukcesyjnego
Do ustanowienia zarządu sukcesyjnego wymagane jest:
- powołanie zarządcy sukcesyjnego;
- wyrażenie zgody osoby powołanej na zarządcę sukcesyjnego na pełnienie tej funkcji;
- dokonanie wpisu do CEIDG zarządcy sukcesyjnego.
Przedsiębiorca musi jedynie w zwykłej formie pisemnej (albo w formie elektronicznej) oświadczyć, że powołuje określoną osobę na zarządcę sukcesyjnego.
Osoba powołana na zarządcę sukcesyjnego musi ponadto, w formie pisemnej (albo elektronicznej), wyrazić zgodę na pełnienie tej funkcji.
Następnie, zarządcę sukcesyjnego należy zgłosić do CEIDG.
Wzory oświadczeń ze strony: https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/00147.
Oświadczenie o powołaniu zarządcy sukcesyjnego
Ja, Jan Kowalski, wykonujący działalność gospodarczą pod firmą „Jan Kowalski Usługi Budowlane” przy ul. Przedsiębiorczej 1/1, 00-001 Warszawa, wpisany do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, posiadający numer PESEL: 68020299999 oraz NIP: 123-456-78-90, powołuję Pana Adama Nowaka, posiadającego numer PESEL: 68010150000, na zarządcę sukcesyjnego.
Jan Kowalski
Warszawa, 15 grudnia 2018 r.
Ja, Adam Nowak, posiadający numer PESEL: 68010150000, wyrażam zgodę na pełnienie funkcji zarządcy sukcesyjnego, do czego powołał mnie Jan Kowalski, wykonujący działalność gospodarczą pod firmą „Jan Kowalski Usługi Budowlane” przy ul. Przedsiębiorczej 1/1, 00-001 Warszawa, posiadający numer PESEL: 68020299999 oraz NIP: 123-456-78-90.
Adam Nowak
Warszawa, 15 grudnia 2018 r.